Trading In The Zone – Mark Doughlas – CHƯƠNG 4 KIÊN ĐỊNH: TRẠNG THÁI TÂM LÝ ĐỈNH CAO

Tôi hi vọng sau khi đọc xong 3 chương đầu, các bạn đã có một nhận định rõ ràng rằng: Bạn chưa học được cách chính xác để hiểu rõ về những gì bạn làm cho dù bạn đã hành động với tư cách là một trader. Như tôi đã nhấn mạnh nhiều lần, cách phân biệt giữa những trader giỏi nhất với các trader còn lại không phải ở chỗ họ làm cái gì, họ làm nó khi nào mà là cái cách họ NGHĨ về nó cũng như khi nào thì nên dùng nó. Nếu mục tiêu của bạn là trade chuyên nghiệp và thắng đều đặn, thì bạn phải tự khẳng định với mình rằng: giải pháp nằm trong chính bạn chứ không nằm trong thị trường. Sự kiên định trước sau như một chính là hạt nhân cốt lõi trong chiến lược để thành công. Những trải nghiệm hay kết quả đạt được của một hay vài giao dịch thành công thuyết phục hầu hết mọi người rằng trading rất dễ dàng. Bạn cũng có thể tự nhận thấy điều này khi nhớ lại những trade đã mang đến cho chính bạn một đống tiền trong tài khoản chỉ bằng một việc đơn giản là chọn lựa giữa bán và mua. Và bây giờ bạn hãy kết hợp cảm giác chiến thắng với ý nghĩ kiếm được tiền mà không cần phải làm việc vất vả. Bạn sẽ gần như kết luận được rằng kiếm tiền với nghề trader là công việc vô cùng nhẹ nhàng mà lại dễ dàng. Nếu trading dễ dàng đến như vậy, tại sao lại khó để trở nên thành thạo trong nghề này? Tại sao nhiều trader trở nên túng quẫn và mắc kẹt trong những mâu thuẫn rắc rối? Đáng lẽ việc từng trader đều đã trải qua cái cảm giác kiếm được nhiều tiền một cách rất rõ ràng sẽ giúp họ trading dễ dàng hơn. Nhưng tại sao họ vẫn không thể áp dụng những gì mình đã phân tích, nghiên cứu để làm cho thị trường phải khuất phục và phục vụ cho họ ngày này qua ngày khác. Hay nói cách khác, tại sao những gì chúng ta nghĩ về thị trường lại không giống với thực tế?

CÁCH NGHĨ VỀ TRADING 

Tất cả các câu trả lời đều nằm trong cách nghĩ của bạn về trading. Có một điều phi lí là không phải bạn càng có kinh nghiệm trong trading thì bạn càng trade vui và nhẹ nhàng. Nhưng không thể phủ nhận rằng kinh nghiệm góp phần tạo nên quan điểm, thái độ và nếp suy nghĩ của bạn. Hãy nghĩ về những việc mà bạn có thể làm tốt nhất. Tất cả đều chỉ có một cách giải thích duy nhất. Chiến thắng và kiên định cũng giống như tất cả các loại cảm giác khác như hạnh phúc, vui vẻ và hài lòng. Trạng thái tinh thần là tiền đề cho lòng tin và thái độ của bạn. Bạn có thể cố gắng tập kiên định cho dù bạn không hề có lòng tin và thái độ đúng đắn, và kết quả bạn nhận được không khác gì với việc bạn cố gắng cười dù bạn chẳng thấy vui vẻ tí nào. Khi bạn không thật sự thấy vui thì sẽ rất khó để bạn có thể ngay lập tức hưởng thụ cuộc sống của mình. Đương nhiên là tùy theo hoàn cảnh, bạn có thể bất chợt cảm thấy mình vui vẻ. Nhưng đó chỉ là niềm vui bạn có được do những yếu tố bên ngoài chứ không xuất phát từ chính bên trong bạn. Nếu bạn phụ thuộc vào những yếu tố bên ngoài để vui vẻ ( tức là lúc nào cũng phải trong môi trường thoải mái, không thất bại, không buồn lo). Tôi e rằng bạn sẽ không thể cảm nhận được niềm vui liên tục được. Tr.51 | Để có được niềm vui đúng nghĩa trước tiên bạn phải phát triển thái độ vui vẻ, cụ thể hơn là bạn phải vô hiệu hóa những tư tưởng, niềm tin, âu lo ngăn chặn bạn trở nên vui vẻ và hưởng thụ cuộc sống. Chiến thắng đúng nghĩa trong trading cũng giống như vậy. Bạn không thể phụ thuộc vào thị trường (yếu tố bên ngoài) để chiến thắng và vui vẻ được. Người lạc quan, vui vẻ chẳng cần bất kì điều kiện gì để vui cả. Họ vui vẻ vì bản chất họ vui vẻ. Những trader chiến thắng là bởi vì bản chất tự nhiên của họ là chiến thắng. Họ không cần phải cố gắng để chiến thắng, bản thân họ chính là chiến thắng rồi. Nhận định này có vẻ trừu tượng. Vấn đề ở chỗ bạn phải thật sự hiểu được sự khác biệt đó là gì. Trở nên kiên định để chiến thắng không phải là một cái gì đó để bạn cố gắng tập luyện. Càng gắng sức bạn lại càng tạo ra áp lực cho chính mình và vô tình điều đó làm bạn rơi ra khỏi dòng chảy của cơ hội, đồng thời làm giảm khả năng chiến thắng của bạn và bạn thua cuộc. Trading bản thân nó đã rất dễ rồi, bạn không cần phải cố gắng để làm cho nó dễ hơn nữa. Không hề có một áp lực nào ở đây cả. Bạn đã thấy chính xác những gì bạn cần thấy và bạn đã hành động theo những gì bạn thấy. Bạn đang ở trong dòng chảy của cơ hội. Và khi bạn đã ở đó rồi thì không cần phải cố gắng làm gì nữa. Vì tất cả những gì bạn biết về thị trường đều đã sẵn sàng và rõ ràng cho bạn rồi. Không có gì bị giấu đi hay mờ ám cả. Bạn không phải khó khăn khi ra quyết định là bởi vì bạn không bị áp lực và không có gì cản bạn lại cả. Nói một cách dễ hiểu, khi bạn cố gắng làm một việc gì đó tức là nó có khó khăn và chướng ngại vật để phải vượt qua. Cho nên, bạn chỉ cần trade như việc bạn thở thôi, tự nhiên và không cần phải cố gắng. Khi bạn cố gắng lấy cái gì đó từ thị trường, thì trong đầu bạn sẽ đầy những rắc rối và khó khăn. Những trader giỏi nhất luôn ở trong dòng chảy, họ không cố gắng lấy bất kì cái gì từ thị trường cả. Tất cả những gì họ làm là sẵn sàng đón nhận những thứ thị trường cho đi vào đúng lúc. Đó là sự khác biệt lớn nhất giữa hai nếp suy nghĩ. Trong chương 3, tôi đã minh họa vắn tắt làm thế nào để tâm trí chúng ta vượt khỏi nỗi đau tinh thần và thể xác. Nếu bạn trade với suy nghĩ là muốn lấy được mọi thứ từ thị trường, điều gì sẽ xảy ra nếu thị trường không thỏa mãn những gì bạn mong đợi? Bộ máy kháng cự trong não bạn sẽ lập tức tạo nên sự cân bằng giữa những gì bạn muốn và những gì bạn không đạt được, và bạn không phải trải qua bất cứ nỗi đau nào cả. Bộ não của chúng ta tự động ngăn chặn những hiểm họa đe dọa cũng như biết cách để che đậy chúng, từ đó giúp ta tránh được những cảm giác khó chịu một cách tự nhiên khi không có được những gì mình muốn. Bạn có thể không nhận ra, nhưng bạn sẽ chỉ lấy những điều đồng nhất với những gì bạn mong đợi, điều đó sẽ giúp bạn không còn thấy đau khổ nữa. Tuy nhiên, trong quá trình duy trì trạng thái không đau khổ, bạn có thể sẽ rơi ra khỏi dòng chảy của cơ hội và rơi vào nơi của những từ “đáng lẽ”, “giá như”, Những “đáng lẽ”, “giá như” này sẽ vô hình trong khoảnh khắc, những sau đó sẽ trở nên rõ ràng sau khi sự thật được phơi bày, và khi đó cơ hội vuột mất từ lâu rồi. To be consistent, you have to learn to think about trading in such a way that you’re no longer susceptible to conscious or subconscious mental processes that Để trở nên kiên định chiến thắng, bạn phải nghĩ về trading theo cách mà bạn không còn cảm thấy dễ bị tổn thương một cách có ý thức hoặc vô ý tự lừa mình bằng cách che giấu những nỗi đau hay cố gắng tự biện minh cho những sai lầm. Nỗi ám ảnh về Tr.52 | nỗi đau sẽ tạo nên sự sợ hãi. Và nỗi sợ góp đến 95% trong việc dẫn đến quyết định sai lầm. Thật sự mà nói, bạn không thể trải nghiệm được dòng chảy cơ hội nếu bạn chắc rằng mình sẽ thất bại. Khi bạn còn sợ hãi, nhưng gì bạn muốn và mong đợi sẽ không đến. Hơn thế nữa, khi mà bạn cố gắng làm mọi việc như một trader một cách khuôn mẫu và ép buộc. Thì nó sẽ giống như một cuộc chiến giữa bạn và thị trường và cứ như thị trường chỉ chống lại mỗi bạn mà thôi. Nhưng sự thật là tất cả những điều đó đều trong tâm trí bạn. Thị trường không thể quan sát bạn, không đối chọi bạn, không chống lại bạn. Chỉ có bạn là đang làm điều đó thôi. Bây giờ bạn có thể sẽ tự hỏi mình làm cách nào có thể nghĩ về trading mà không hề sợ hãi và từ đó không bao giờ trốn tránh sự thất bại hay nỗi sợ bằng những lời biện minh không có ý nghĩa. Câu trả lời chính là: Hãy biết chấp nhận rủi ro!

HIỂU THẤU ĐÁO VỀ RỦI RO 

Ngoài những vấn đề liên quan chúng ta đã thảo luận ở chương 3, có một điều quan trọng có vai trò quyết định đến thành công trong trading của bạn, nhưng điều này lại rất dễ bị hiểu lầm và coi nhẹ. Đó chính là việc chấp nhận rủi ro. Như tôi đã nói đến ở chương 1, rất nhiều trader có tư tưởng sai lầm rằng họ đang đầu tư vào một một hoạt động có tính rủi ro rất cao. Và tôi xin lặp lại một lần nữa, rằng điều đó hoàn toàn sai sự thật. Chấp nhận rủi ro chính là chấp nhận kết quả một cách nhẹ nhàng, dễ dàng và không có chút sợ hãi nào sau một trade. Nói rõ ràng hơn chính là bạn phải học cách suy nghĩ về trading cũng như mối quan hệ của bạn với thị trường theo hướng mà ở đó những bỏ lỡ, mất mát hay quyết định sai lầm đều không làm kích động cơ chế tự động xoa dịu trong tâm trí bạn, tức là bạn không bao giờ phải nói “giá như”. Sẽ chẳng có gì tốt đẹp khi bạn đặt một lệnh trade với tâm lý sợ hãi kết quả của nó. Vì sợ hãi sẽ tạo thành nhận thức, nhận thức sẽ thành thái độ, chính lúc này bạn sẽ thấy mình đang tiến gần đến thất bại và như vậy bạn phải trải qua cái cảm giác thất bại mà chính bạn đang muốn tránh từ ban đầu. Chính vì thế, tôi mang đến cho bạn một chiến lược tư duy cụ thể bằng việc xây dựng những niềm tin giúp bạn tập trung vào những lúc cần thiết và luôn luôn ở trong dòng chảy. Với tư duy này, bạn sẽ không cần phải cố gắng hay tránh né làm bất cứ điều gì hết. Thay vào đó, thị trường sẽ mở cánh cửa đón chào bạn, ở đó bạn sẽ có được những gì mình muốn vào đúng thời điểm mà bạn cho nó là cơ hội của mình. Khi bạn đã sẵn sàng, bạn không cần phải đặt ra bất cứ khuôn mẫu hay giới hạn nào và cũng không cần phải ngồi trách móc thị trường đã không làm theo ý mình. Bạn chỉ cần mỉm cười hài lòng để cho thị trường làm bất cứ thứ gì mà nó muốn. Và đương nhiên, trong quá trình đó thị trường sẽ tạo ra những điều kiện, dấu hiện để bạn xác định cơ hội của mình. Bạn chớp lấy nó với khả năng tốt nhất của mình và phải kiên quyết không bị phụ thuộc vào những hành vi của thị trường sau đó. Chỉ cần bạn học được cách tạo ra tâm lý không phụ thuộc vào hành vi của thị trường thì nỗi sợ sẽ tự động biến mất. Và khi đó, mọi thứ sẽ trở nên vô cùng dễ dàng. Lúc này bạn có thể tự hào sử dụng những kiến thức, kĩ năng phân tích và hiểu biết của mình như một trader chính hiệu. Tr.53 | Và đây chính là thách thức của bạn! Làm thế nào để chấp nhận rủi ro một cách bình tĩnh, không sợ hãi khi chính trong lúc này bạn đang sợ rủi ro, và thật sự cảm thấy không thoải mái thậm chí là sợ hãi khi đặt lệnh? Hay nói cách khác, làm sao ta có thể vẫn vui vẻ, lạc quan, tin tưởng khi mà ta đã thật sự trải qua cảm giác mất rất nhiều tiền, tiếc nuối cơ hội, …? Như bạn thấy, nỗi sợ của bạn hoàn toàn hợp lí. Mỗi cảm giác này đều đã từng xảy ra khi bạn tham gia vào thị trường. Có một sự thật là tất cả trader đều phải trải qua những cảm giác này, nhưng khác biệt ở chỗ mỗi trader có nhận thức khác nhau về thế nào là sai, thế nào là mất mát, vuột cơ hội,… Không phải ai cũng có chung một nhận thức về những cảm giác này và do đó chúng ta cũng không có chung một thái độ cũng như cảm xúc. Nói cách khác, không phải ai cũng có cùng một nỗi sợ. Nghe có vẻ nó là hiển nhiên rồi nhưng tôi dám chắc với bạn không đơn giản như vậy đâu. Khi chúng ta sợ hãi, cảm giác không thoải mái là có thật không cần bàn cãi nữa, thật tự nhiên để cho rằng mọi người đều trải qua những cung bậc y như nhau. Tôi sẽ kể cho bạn một câu chuyện thể hiện rõ quan điểm của tôi, tôi từng làm việc với một trader, người này cực kì sợ rắn. Và cứ như sợ rắn là bản chất của anh ấy rồi, anh ấy không thể nhớ được mình bắt đầu sợ rắn từ lúc nào. Anh ta đã kết hôn và có một cô con gái 3 tuổi. Một ngày nọ, vợ anh ta vắng nhà và hai cha con được mời đến nhà một người bạn để dùng bữa tối và thật không may nhà này có nuôi một con rắn. Khi đứa con của chủ nhà khoe con rắn với mọi người, khách hàng của tôi đã rất bối rối và gần như nhảy thật xa khỏi con rắn ngay lập tức. Nhưng con gái ông thì lại hoàn toàn khác, cô bé rất mê con rắn và không thể rời mắt khỏi nó. Khi anh ấy kể lại chuyện này với tôi. Anh ấy đã nói rằng, anh ấy đã bị sốc khi thấy con rắn, nhưng lại sốc hơn nữa với phản ứng của con gái. Cô bé không hề sợ như anh đã nghĩ. Tôi đã giải thích rằng vì nỗi sợ của anh quá mãnh liệt cho nên anh cũng vô tình gán nỗi sợ đó cho con gái mình. Tôi cũng chỉ ra rằng cô bé sẽ không bao giờ sợ rắn trừ khi anh ta dạy cô bé về nỗi sợ này và hù dọa cô bé hoặc chí ít bé phải trải qua một lần sợ hãi do con rắn gây ra. Và nếu điều đó không xảy ra, thì không cần bất cứ phản ứng xoa dịu nào của thần kinh, cảm giác đầu tiên của cô bé khi gặp con rắn là thuần khiết và chân thật. Tương tự như việc khách hàng của tôi tưởng con gái anh ta cũng sợ rắn. Hầu hết các trader tin rằng những trader giỏi nhất đều trải qua những cảm giác sợ hãi y như mình. Và họ cũng tin rằng những trader chuyên nghiệp nhất phải dùng đến thần kinh thép, sự can đảm và sự tự kiểm soát chặt chẽ thần kì nào đó. Cũng giống như những khía cạnh khác của trading, niềm tin trên có vẻ là đúng. Đúng là bất kì một trader đỉnh cao nào cũng có thể có nỗi sợ hãi này. Nhưng điều đó có phải hoàn toàn giống như chúng ta tưởng tượng? Nếu họ vừa có nỗi sợ hãi và vừa cần một sự can đảm hay thần kinh thép để chống lại thì bên trong họ chắc chắn phải xảy ra một sự xung đột mà ở đó một bên phải chiến đấu làm sao để trấn áp bên còn lại. Bất cứ một sự cưỡng ép, cố gắng, sợ hãi nào cũng có thể đẩy bạn ra khỏi dòng chảy của cơ hội và đương nhiên điều này sẽ làm kết quả của bạn không được như mong muốn. Đó là điểm khác biệt mà những trader chuyên nghiệp khẳng định đẳng cấp của mình so với đám đông. Khi bạn biết chấp nhận rủi ro với đúng bản chất thật của nó. Bạn sẽ nhận thấy thị trường không đáng sợ như bạn vẫn tưởng tượng. Nếu không có gì đe Tr.54 | dọa, thì không cần phải sợ hãi. Nếu không có áp lực, thì cũng không cần có thần kinh thép. Và cuối cùng bạn cũng không cần phải thấp thỏm khi mình đang sắp đối mặt với rủi ro lớn vì bạn đã giới hạn sẵn một mức độ phù hợp thì lúc này bạn cũng không cần phải tự kiểm soát mình một cách quá nghiêm khắc. Để có thể lĩnh hội được hết những điều tôi đang nói đến. Tôi muốn bạn hình thành một niềm tin riêng cho mình ngay bây giờ. Có rất ít trader bắt đầu với một niềm tin tuyệt đối và một thái độ đúng mực về trách nhiệm cũng như rủi ro. Cũng có người làm được nhưng thật sự rất hiếm. Số đông còn lại đều trải qua cái chu kì mà tôi đã nói: bắt đầu một cách vô tư, sau đó dần dần trở nên sợ hãi và từ đó kết quả cũng dần trở nên xấu đi. Và họ, những người có thể phá vỡ chu kì đó để cuối cùng vượt qua được nó, không còn phải trốn tránh, sợ hãi mà biết cách đối mặt, vui vẻ bắt tay với rủi ro mới được gọi là trader chuyên nghiệp. Hếu hết những người phá vỡ thành công chu kì này đều đã trải qua những mất mát rất lớn và đem đến cho họ một tác động tích cực chính là giúp họ thay đổi và vứt bỏ được ảo tưởng về bản chất của giao dịch. Với tất cả sự tôn trọng với con đường phát triển của bạn, tôi có thể khẳng định, làm thế nào để thay đổi được như thế không quan trọng như bạn nghĩ đâu, nó sẽ tự động diễn ra mà bạn không hề hay biết. Đó là lí do tại sao rất nhiều trader đỉnh cao không thể giải thích rõ ràng cái gì đã tạo nên thành công của họ ngoài những cụm từ trừu tượng chung chung như “cắt lỗ”, “đi theo dòng chảy” Điều quan trọng chính là bạn có thể hiểu được rằng bạn hoàn toàn có thể nghĩ theo cái cách những trader chuyên nghiệp đã nghĩ và trading mà không cảm thấy sợ hãi bất cứ điều gì cho dù những trải nghiệm thực tế bạn từng trải qua chống lại niềm tin của bạn.

HOÀN THIỆN NỘI TÂM CỦA BẠN 

Chúng ta sẽ bắt đầu từ bước cơ bản nhất để tác động vào nội tâm của bạn giúp bạn chấp nhận rủi ro như một trader chuyên nghiệp. Hầu hết những gì tôi đã trình bày cho đến thời điểm này đều được soạn ra để chuẩn bị cho bạn, giúp bạn sẵn sàng để làm việc thực tế. Tôi sẽ dạy cho bạn một chiến lược suy nghĩ với cốt lõi của nó là có một niềm tin vào xác suất và thích nghi với từng hoàn cảnh. Với cách tư duy mới này, bạn sẽ thiết lập lại mối quan hệ với thị thường, chặn mối liên kết giữa những sai sót, mất mát với việc trading của bạn và đồng thời bạn cũng không còn bị đe dọa bởi nỗi ám ảnh lo sợ khi đối đầu với thị trường. Khi mối đe dọa này biến mất, nỗi lo sợ cũng tự nhiên không còn tồn tại. Bạn sẽ tự do chiêm ngưỡng những dấu hiệu đẹp đẽ mà thị trường mang đến và chỉ việc đưa ra quyết định. Để đạt đến ngưỡng tâm lý này, bạn sẽ trải qua một số việc. Nhưng không đáng sợ và khó khăn như bạn nghĩ đâu. Sự thật là ngay khi bạn đọc xong quyển sách này, bạn sẽ phát cuồng vì sự đơn giản của phương pháp và tư tưởng mà tôi mang tới. Nói nôm na, trạng thái tâm lý mà tôi nhắc đến cũng giống như một đoạn mã phần mềm. Phần mềm của bạn có đến hàng ngàn dòng mã được sắp xếp chính xác, chỉnh chu nhưng trong đó có một dòng bị lỗi do một kí tự bị thiếu đi. Tùy theo mục đích sử dụng của phần mềm và mối liên hệ giữa kí tự bị thiếu với toàn bộ mã mà chúng ta đánh giá đến mức độ hủy hoại của kí tự đó đến những dòng mã được viết hoàn hảo còn lại. Bạn thấy đấy, giải pháp cực kì đơn giản: chỉ cần thêm vào kí tự đó, và toàn Tr.55 | đoạn mã sẽ chạy rất gọn gàng, nhịp nhàng. Tuy nhiên, việc tìm ra cái lỗi nhỏ xíu đó thậm chí là nó ở ngay dòng đầu tiên cũng cần người có chuyên môn đáng kể. Áp dụng vào tâm lý giao dịch, có thể nói mọi người khi bắt đầu giao dịch có những ngưỡng tâm lý khác nhau. Hay nói cách khác, hầu hết mọi người đều là một phần mềm bị lỗi, tôi dùng đơn vị “click” hay “độ” để chia khoảng cách giữa các ngưỡng tâm lý nhưng không xác định cụ thể nó là bao nhiêu. Bây giờ ví dụ thế này, bạn nghĩ mình chỉ cách ngưỡng tâm lý lý tưởng khoảng 1 click, tức là bạn chỉ thiếu 1 đến 2 giả định sai lầm về bản chất của trading. Và khi bạn đọc được một số ý tưởng phù hợp trong quyển sách này, quan điểm của bạn sẽ được thay đổi. Tương tự với việc sửa chữa phần mềm. Những thay đổi mà tôi muốn nói đến cũng giống như việc bạn tìm ra những lỗi trong phần mềm của bạn và thay đổi nó bằng những kí tự đúng. Người ta thường diễn tả tình huống này như lúc bạn reo lên “à há” khi tìm ra vấn đề hay có thể nói là bạn đã tìm ra ánh sáng nơi cuối con đường. Ai cũng có những trải nghiệm tương tự như thế, và nó góp phần không nhỏ trong việc tạo nên tính cách của từng người. Lúc đầu, ta sẽ thấy có gì đó khác khác. Cả thế giới cũng thấy có gì đó không đúng, chỉ đến khi nó đột nhiên thay đổi. Thông thường, khi ta vừa trải qua một việc gì đó ta hay có xu hướng hỏi những câu đại loại như “Sao anh không nói cho tôi biết điều đó sớm hơn?” hay “nó nằm ngay trước mũi tôi mà tôi lại không hề biết” hay “Nó quá đơn giản, tại sao tôi lại không nhận thấy?” Một hiện tượng thú vị khác của trải nghiệm “à há” là trong một thời khắc nào đó,bạn bất chợt nhận ra mình có một phần tính cách ẩn sâu nào đó thuộc về bản chất mà lâu nay không biết. Và sau đó chúng ta lại tự nghi ngờ là tại sao trước khi mình có thể khác bây giờ như thế. Trong ngắn hạn, bạn có thể đã nhận thức được bạn cần những gì để trở thành một trader thành công. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở việc ý thức, nó sẽ chẳng bao giờ trở thành một phần trong con người bạn được. Ý thức được không có nghĩa là tin tưởng tuyệt đối. Cũng giống bạn không thể chỉ học một điều gì đó mới, đồng ý với nó là bạn có thể hành động dựa vào nó như một chân lý được. Lấy ví dụ là người khách hàng sợ rắn của tôi. Anh ta nhận thức được là không phải loài rắn nào cũng có độc chết người và việc phân biệt chúng cũng không hề khó khăn. Vậy bạn nghĩ việc anh ta học được cách phân biệt rắn có độc và không độc có giúp anh ta không sợ nữa hay không? Câu trả lời là không. Việc anh ta biết có một số loài rắn không độc và nỗi sợ rắn kinh niên tồn tại song song trong con người anh ta. Bạn có thể đứng trước anh ấy với một con rắn trên tay, anh ấy nhận thức được là con rắn đó không nguy hiểm, nhưng cũng cùng lúc đó anh ấy vẫn cảm thấy vô cùng khó khăn để tiếp xúc trực tiếp với con rắn cho dù thậm chí anh ta rất muốn làm điều đó. Điều này có nghĩa là khách hàng của tôi sẽ cam chịu nỗi sợ này cho đến hết quãng đời còn lại? Chỉ khi nào anh ấy thật sự muốn như thế! Và đây là một thách thức cần phải có một sự chuẩn bị sẵn sàng. Anh ấy hoàn toàn có thể chế ngự được nỗi sợ của mình, quan trọng là anh ta phải nghiêm túc bắt tay vào việc này, một khi đã xác định muốn vượt qua nỗi sợ đó anh ta cần có một động lực tương ứng. Nhiều người trong chúng ta biết mình có những nỗi sợ rất vô lý. Nhưng đa số chọn việc sống chung với nỗi sợ đó cả đời thay vì vượt qua nó, vì họ cảm thấy lo lắng khi phải trải qua cảm giác tận cùng của sợ hãi. Trong trường hợp này, bạn thấy mâu thuẫn là hiển nhiên. Trong nhiều năm nay, tôi đã hợp tác với rất nhiều trader, và tôi phát hiện ra không ít những mâu thuẫn, xung đột điển Tr.56 | hình xung quanh vấn đề chấp nhận rủi ro và trách nhiệm. Môi trường trading là môi trường mà ở đó khi bạn có hai niềm tin đối lập nhau thì bạn sẽ ngay lập tức bị đẩy ra khỏi dòng chảy cơ hội. Cho dù chúng đều hướng tới điều tốt đẹp. Vấn đề nằm ở chỗ, không có mâu thuẫn nào có thể dễ dàng nhận thấy, ít nhất là từ cái nhìn đầu tiên. Mà những mâu thuẫn này lại không phải là vấn đề duy nhất mà chúng ta gặp phải. Bạn nghĩ gì khi nghe một trader tuyên bố “tôi là một người thích mạo hiểm, tôi chấp nhận rủi ro”, có vẻ như người này đã đạt được mức chuyên nghiệp nhưng thật sự mà nói khi ở trong thị trường, anh ấy sẽ tìm mọi cách để có thể tránh khỏi rủi ro. Những niềm tin trái ngược hoặc những nhận thức sai lầm thể hiện rõ những phần mềm bị lỗi, những điều này phá hủy con đường đến thành công của bạn, ngăn cản bạn tập trung và hoàn thành mục tiêu của mình. Điều này tương tự với khi bạn điều khiển xe mà một chân nhấn ga còn chân còn lại đạp thắng, ban đầu bạn sẽ thấy nó như một trò chơi thử thách hài hước và thú vị, nhưng dần dần bạn sẽ bắt đầu thấm mệt rồi trở nên giận dữ. When I was in college in the late 1960s, one of my favorite movies was Cool Hand Luke, starring Paul Newman. It was a very popular movie back then, so I’m sure some of you have seen it on late-night TV. Khi tôi còn ngồi trên ghế giảng đường những năm 1960, một trong những bộ phim yêu thích của tôi là “Cool Hand Luke” do Paul Newman thủ vai chính. Đó là một bộ phim ăn khách thời ấy, và tôi chắc rằng nhiều người trong số các bạn có theo dõi bộ phim này. Luke nằm trong một băng đảng thuộc vùng Georgia, anh ta đã trốn ngục hai lần, do đó cai ngục và bảo vệ đã quả quyết không bao giờ để hắn chơi xỏ thêm một lần nữa. Vì thế hắn phải làm việc quần quật và bị tra tấn ngày này qua ngày khác, cai ngục ngày ngày vẫn hỏi hắn cùng một câu “Mày đã chịu thức tỉnh chưa?”. Cho đến một ngày Luke không thể chịu nổi nữa, hắn đến tìm cai ngục và nói rằng mình đã thức tỉnh và rất hối hận. Cai ngục dằn mặt hắn rằng, chỉ cần hắn không thật sự hối lỗi, họ chắc chắn sẽ giết hắn. Và đương nhiên, hắn tiếp tục âm mưu trốn thoát, cũng như viên cai ngục đã nói, đến lần thứ ba, họ giết hắn thật. Giống như Luke, đa số các trader bằng cách này hay cách khác đều đối chọi với thị trường và đương nhiên cuối cùng họ cũng bị giết như Luke (thông qua mất mát về vật chất và tinh thần). Vì thế, các bạn hãy bình tĩnh, chúng ta có rất nhiều cách để trở nên thoải mái, hài lòng và nhận được một cách dễ dàng từ thị trường bất kì cái gì chúng ta muốn. Nhưng trước tiên bạn phải sẵn lòng để cho tâm trí mình được trong sạch “Bạn đã thức tỉnh chưa?” Tr.57 |